Nee, corona komt niet door de Joden en niet door seks tijdens de menstruatie
Coronajournaal aflevering 24
We weten dat corona wordt veroorzaakt door onzichtbare beestjes die we virussen noemen. We begrijpen niet echt wat het zijn, maar wel dat ze in spuug, snot en slijm zitten. En dus weten we wat te doen om geen corona te krijgen én solidariteit te tonen met grootouders en buren. Afstand houden.
Hoe anders was dat voor onze voorouders. Die werden allereerst veel meer geplaagd door besmettelijke ziekten. Sterftecijfers zoals wij nu met corona hebben (Italië zit inmiddels op 250 per miljoen inwoners, Nederland bijna op 100) zouden vroeger een gunstige uitzondering zijn geweest. Er waren jaren dat de sterftecijfers door een epidemie honderd maal zo hoog waren. Bij de Zwarte Dood (de pest) zelfs duizend maal. Rond de Tweede Wereldoorlog nog stierven er in Nederland jaarlijks tienduizend mensen aan tbc.
Lang hadden onze voorouders werkelijk geen enkel idee waardoor besmettelijke ziekten werden veroorzaakt. Toen er in de dertiende eeuw een epidemie van lepra (meegenomen door kruisvaarders uit het Midden-Oosten) was, raadden de autoriteiten het eten van vis af plus geslachtsgemeenschap tijdens de menstruatie.
Ziekten waren een straf van God voor onreinheid. Daarom ook liepen er door de middeleeuwse dorpen en steden flagellanten, mensen die zichzelf tot bloedens toe geselden, om vergiffenis aan God te vragen voor hun eigen zondige gedrag en dat van hun medeburgers.
Het is makkelijk om onze voorouders achteraf uit te lachen maar het was niet allemaal onzin. Ze hadden bijvoorbeeld een rationele manier om een ziekte vast te stellen. Ze staken een naald in de huid van een vermeende leproos. Kwam er bloed, dan was het goed. Kwam er wit vocht uit, dan moest de leproos in isolatie. Ook die isolatie is een rationele aanpak, zo weten we nu.
Verder was er een heuse wetenschappelijke theorie: de verstoring van het evenwicht tussen de vier lichaamsvloeistoffen (bloed, gele gal, zwarte gal en slijm). En ze hadden ook rationeel bedoelde pogingen tot herstel van het evenwicht. De Amsterdamse geneesheer Willem ten Rhijne bijvoorbeeld meende dat je lepra kon genezen met een mengsel van varkensgal, je eigen poep, baarmoeder met salpeterzuur, stierengal met salpeter, bokkenlever met azijn en honing, kreeftenas met olie plus ‘nuchter en warm speeksel van een gezonde ezel’.
Onze voorouders waren niet dom, ze waren onwetend.
En ze hadden vooroordelen. Toen vanaf 1347 de pest over Europa trok, kregen de Joden massaal de schuld. De pest was de lont in het kruitvat van het al bestaande antisemitisme. De Joden zouden het water vergiftigen en ze ‘bekenden’ – onder marteling – inderdaad dat ze zakjes gif aan elkaar doorgaven. In de paniek van de epidemie (waar een kwart van de bevolking aan stierf) werd het geloofd. De alom aanwezige flagellanten stookten het vuurtje nog wat verder op en gaven ook de Joden de schuld. De toenmalige paus vaardigde twee keer een bul uit om te vragen de Joden te ontzien maar kon de volkswoede niet temperen.
Overal in wat we nu Frankrijk, Zwitserland, Duitsland, België en Nederland noemen, ontstonden pogroms, vooral tussen 1348 en 1351. In Brussel werd de hele joodse bevolking uitgemoord, in Straatsburg werden op 14 februari 1349 tweeduizend joden levend verbrand. Honderden Joodse gemeenschappen werden vernietigd en uiteindelijk vluchtte een flink deel van de Joodse bevolking van West Europa naar Polen en Rusland waar ze wel welkom waren.
Met andere woorden, laten we blij zijn dat we weten waardoor corona veroorzaakt wordt.
Toelichting: Het bovenstaande is mede gebaseerd op het boek’ Van Pest tot aids – vijf eeuwen besmettelijke ziekten in Amsterdam’, Annet Mooij, uitgeverij Thoth, 2001, Amsterdam)
Zie ook mijn eerdere coronajournaals.
